Dây Trung Tính Là Gì?

Cập nhật lần cuối : 26/05/2021 by STANDA

Dây trung tính là gì? Tại sao dây trung tính nhỏ hơn dây pha? Dây trung tính trong mạch điện 3 pha có tác dụng gì? Mất dây trung tính có nguy hiểm không?

>>> Xem các mẫu ổn áp LiOA 3 pha dùng cho nhà máy!

Dây trung tính là gì

Dưới đây là những khái niệm để phân biệt các loại dây trong mạng điện :

Dây pha

Dây pha còn được gọi là dây nóng, mang dòng điện xoay chiều. Hiệu điện thế biến đổi tùy quốc gia, tùy tiêu chuẩn. Trong một số trường hợp, 2 dây chính đều là dây nóng, có thể từ 2 pha của đường cung cấp 3 pha, hoặc lấy từ biến thế một pha.

Một số ổ điện (đặc biệt ổ chỉ có 2 lỗ) không phân biệt chân nóng và chân mát.

Dây trung tính

Dây trung tính thường gọi là dây mát hoặc dây nguội, trên lý thuyết có cùng điện thế với đất và không gây điện giật như dây nóng.

Nhiệm vụ của dây trung tính là giúp cân pha trong mạch điện 3 pha, và giúp kín mạch trong mạch điện 1 pha.

Trên thực tế luôn nên thận trọng coi nó như dây nóng. Dây mát có thể có điện thế khác đất, và gây điện giật, khi việc truyền tải điện không cân pha điện áp trên dây mát bằng 5% điện áp trên dây nóng.

Hiện tượng mất dây trung tính (mất mát) là tình trạng dây trung tính không có điện. Điều này rất nguy hiểm, có thể điện áp bị dâng cao đột ngột, gây chập cháy, hỏng hóc.

Dây nối đất

Còn được gọi là dây trung tính nối đất, nhằm mục đích an toàn. Nó mang dòng điện sinh ra vì bất cứ lý do gì trên thiết điện xuống đất, để người sử dụng không bị điện giật vì rò rỉ điện.

Nếu không nối đất, người sử dụng tiếp xúc với vỏ kim loại sẽ có thể bị điện giật. Khi nối đất, điện truyền qua dây đất xuống đất, và không đi qua người.

Ngoài ra, nếu dòng điện rò rỉ lớn, tương đương chập mạch, cầu chì có thể tự động ngắt, tránh cháy nổ.

Lưu ý : không dùng dây mát để làm dây nối đất được, vì dây mát có thể không nối trực tiếp xuống đất và luôn được dùng để mang dòng điện xoay chiều nuôi vật tiêu thụ.

Dây trung tính màu gì

Theo tiêu chuẩn IEC và tiêu chuẩn Việt Nam, màu của các loại dây sẽ được quy ước như sau :
– Điện 1 pha:
+ Dây nóng màu đỏ
+ Dây trung tính màu đen/xanh/trắng…
– Điện 3 pha:
+ Pha A: màu đỏ.
+ Pha B: màu trắng.
+ Pha C: màu xanh dương.
+ Trung tính: màu đen.
+ Dây nối đất: màu xanh lá sọc vàng.

Tại sao dây trung tính nhỏ hơn dây pha

Còn có cách nhận biết dây trung tính thông qua kích thước của dây so với dây pha. Trên thực tế theo như quan sát của chúng tôi, dây trung tính luôn có tiết diện nhỏ hơn dây pha.

Các bạn có thể dễ dàng kiểm chứng ở mạng điện hạ thế tại các địa phương.

Trong mạng điện 1 pha, dòng trung tính bằng với dòng trên dây pha. Do đó, dây trung tính bằng kích thước với dây pha (2 dây bằng nhau).

Nhưng trong mạng điện 3 pha, dòng trung tính rất nhỏ so với dòng trên dây pha. Vì vậy, kích thước dây trung tính không cần quá lớn. Để đảm bảo tính kinh tế, dây trung tính luôn nhỏ hơn dây pha 1 cấp.

Có 1 cách nữa để thử là dùng bút thử điện : Thử dây pha bút thử điện sẽ sáng; Thử dây trung tính bút thử điện sẽ ko sáng, vì giữa dây pha với con người có điện áp khoảng 220V, còn dây trung tính là 0V hoặc rất thấp.

>>>> Điểm mặt các máy ổn áp Standa 3 pha không thể thiếu trong nhà xưởng